Her zaman Osmanlı İmparatorluğu’nu temsil ettiğini düşündüğümüz Fes Bir Devlet Simgesi midir ve Aslında Kime Aittir?
Kimine göre bir moda ikonu, bir kültür simgesi, hatta bir devletin resmi kıyafeti… Fez, adına yazılan pek çok hikâye ve tartışmayla tarih sahnesindeki yerini alıyor. Batı dillerinde ‘fès, fes’ gibi farklı isimlerle de anılan bu başlığın aslında nereden geldiği ve kim olduğu konusunda birçok farklı teori var. Haydi gelin, bu gizemli başlığın izini sürerken moda dünyasının bu eşsiz modülünün hikayesini birlikte keşfedelim. Fesin tarihine bir yolculuk yapalım ve şu tartışmalı soruya cevap verelim: Fes kimindir?
Kaynaklar: Nurgül Özcan İslam Ansiklopedisi
Artık Osmanlı İmparatorluğu’nun simgelerinden biri olarak kabul ettiğimiz fesin tarihi için çok olmasa da biraz geriye gitmemiz gerekiyor. Yapılan araştırmalara göre Türkler fesle 16. yüzyılda Cezayirli denizciler aracılığıyla tanıştı.
Fesin resmi unvan olarak kabul edilmesi Yeniçeri Ocağının kaldırılmasıyla aynı zamana rastlamaktadır. Bu unvan Osmanlı Devleti’ne Serasker Hüsrev Paşa ve II. Mahmud’un isteği üzerine resmi unvan olarak kabul edilir.
Böylece fes, Yeniçerilerden sonra kurulan yeni ordu olan Asâkir-i Mansûre-i Muhammediyye’nin resmi unvanı oldu.
Ve fes, en azından bizim topraklarımız için geçmişin romantik bir sembolü olmaya devam ediyor; 1925’te Cumhuriyet’in giyim devriminden sonra çıkarılan özel bir yasayla yasaklandı.
Aramıza konuşmak en çok yasaklayana yakışıyor değil mi?
Evliya Çelebi’ye göre fes, adını Fas’ın Fes kentinden alır ve Anadolu’nun Frig konisine çok benzer. Yani Yunanlıların, Macarların işi değil, Akdeniz’in ortak başlığıdır. Ayrıca dine ve örf ve adetlere aykırı değildir.
Günümüzde fesin kullanımı giderek azalsa da Mısır, Endonezya, Malezya gibi bazı ülkelerde hala kullanılmaya devam edilmektedir.
Peki fesle ilgili “yapay gündemimiz” nereden çıktı diye soracak olursanız aslında her şeyin altında bu görüntü var. Gazeteci Hacı Güzel bu görüntüyle ilgili şunları söylüyor:
‘Fes eyaletimizi temsil ediyor. Bu atış kimin için? ‘Milli takımım milletime karşı mı?’
Bu yüzden “Fes devleti temsil ediyor mu?” diye soruyoruz. Sormak istedik, ne düşünüyorsunuz?
